Lekcja z panią Miśkiewicz: kultura oświecenia w Polsce

WYBRANI SĄSIEDZI POLSCY I ICH POTĘGA MILITARNA:


Prusy: panująca dynastia Fryderyków utworzyła bardzo silne wojsko pruskie,a także przyczyniła się  do psucia polskiego pieniądza


Rosja: panował w niej Piotr I , a po jego śmierci jego żona, caryca Katarzyna. Rosja miała też ogromną armię.


OSTATNI POLSCY KRÓLOWIE (ELEKCYJNI):


AUGUST II MOCNY SAS (WETTYN) - z dynastii Wettynów,elektor saski, był kiepskim władcą, miał 295 nieślubnych dzieci, z czego do 9 się przyznawał.


STANISŁAW LESZCZYŃSKI- wybrany w tym samym czasie, co August III, kłócił się z nim o tron do czasu, gdy poślubił córkę króla Francji. Wtedy otrzymał Lotaryngię, wyjechał i przestał interesować się Polską.


AUGUST III SAS - był kiepskim władcą (gorszym niż tatuś), miał 1 żonę i mnóstwo dzieci.


STANISŁAW AUGUST PONIATOWSKI- miał romans z carycą Katarzyną, więc za jego panowania byliśmy zależni od Rosji. Postawił na kulturę, założył w Warszawie teatr (najsławniejsze sztuki to : "Fircyk w zalotach" i "Powrót Posła") o widowni mieszczącej 200 osób. Za jego czasów powstał KEN (Komisja Edukacji Narodowej), tworzył także Bernardo Belotto (Canaletto). Tradycją były też obiady czwartkowe, na które zapraszał całą inteligencję polską np. pisarzy i filozofów. Na ich zakończenie podawano suszone śliwki, był to znak, że uroczystość dobiegła końca.

Rewolucja Francuska i dojście do władzy Napoleona

Była bardzo sroga zima. We Francji ludzie zaczynali głodować. (Rodziło się także bardzo dużo dzieci...).
(Podział kraju był następujący:
- 1% - szlachta
- 99%- reszta społeczeństwa- ludzie pracujący na szlachtę)
We Francji rządził wówczas Ludwik XVI  i jego żona, Maria Antonina (właściwie Maria Antonina Josefa Johanna von Osterreich).

Ludwik postanowił pomóc Francji wyzwolić się spod panowania brytyjskiego (z dwóch powodów: Anglia i Francja nigdy się nie lubiły, a Francja liczyła także na ziemie w zamian za pomoc). Z tej racji potrzebował pieniędzy. Skarbiec królewski był pusty, bo Maria Antonina wydawała więcej, niż dwór zarabiał. Uwielbiała się ona m.in. bawić w pasterkę. Kazała wybudować sobie szałas (mały pałacyk koło Wersalu), stroje pasterskie (za jeden z nich można było kupić wieś). Także owieczki były wyprane i wyperfumowane. Dlatego została ona oskarżona o krach finansowy ówczesnej Francji. Przypisuje się jej także powiedzenie (którego nigdy nie wypowiedziała): podobno, gdy poinformowano ją o głodujących dzieciach, stwierdziła: "Jak nie mają chleba, to niech jedzą ciasteczka".

Tak więc w 1789 Ludwik XVI zwołuje Stany Generalne, aby podnieść podatki.Stany Generalne to obrady wszystkich trzech warstw społecznych. Król nie chciał, aby wszystkie warstwy obradowały w jednym miejscu (mogłaby to być przyczyna konfliktów). Stany się na to nie zgodziły. Wtedy Ludwik rozwiązał Stany Generalne i rozpoczęła się Rewolucja Francuska.


14VII1789 zdobyto arsenał, a następnie Bastylię (więzienie polityczne). W tym czasie w Bastylii znajdowała się jedna osoba umysłowo chora, matka z dzickiem, syn markiza, który postanowił, że jego syna pobyt w więzieniu czegoś nauczy i nie będzie on dalej trwonił majątku ojca, a także filozofowie, pisarz i szaleńcy.


Uchwalona zostaje:

DEKLARACJA PRAW CZŁOWIEKA I OBYWATELA
napisana przez markiza Marię Josefa La Fayette

Głosiła ona:

-wolność osobistą

-równość wszystkich obywateli

-wolność wyznania, myśli, słowa i druku

-zwierzchnią władzę narodu w państwie

-trójpodział władzy

-nienaruszalność własności prywatnej

Rewolucja łamała zasady deklaracji, którą sama uchwaliła.

Rewolucjoniści żądali "zwrotu" swoich obywateli z Austrii, gdzie ci uciekli przed prześladowaniami (duchowieństwo i szlachtę wieszano, podpalano im domy, "nie za ładnie" postępowano z kobietami).

3IX1971 - uchwalenie konstytucji, opartej na trójpodziale władzy Monteskiusza (władza ustawodawcza: Zgromadzenie Prawodawcze- legislatywa - (lex legis -prawo np. dura lex sed lex), władza wykonawcza-król i ministrowie i sądownicza- niezawisła.

14IX1971- król podpisuje konstytucję.

Na początku 1972 Francja rozpoczyna wojnę z Austrią i uchwala ustawę "Ojczyzna w niebezpieczeństwie". W każdym państwie istnieje obowiązek stawienia się do obrony kraju. W pierwszej bitwie wojska francuskie (zbieranina chłopów i mieszczan) uciekły z pola bitwy.
Wtedy Austria i Prusy orzekły: "Jeżeli chociaż włos spadnie z głowy królowi i jego żonie, z Paryża nie pozostanie kamień na kamieniu". Francja jest przerażona do czasu bitwy pod Valmy (20IX 1792), podczas której zasłynął dowódca z Korsyki ( który wcale nie czuł się Francuzem), Napoleon Bonaparte, który wpadł na pomysł zastosowania krzyżowego ognia artyleryjskiego, zadawał większe straty przeciwnikowi.

W międzyczasie, we Francji toczy się gra polityczna. 22IX proklamowano powstanie Republiki Francuskiej i obalono monarchię. Król Ludwik z dynastii Kapetyngów staje się zwykłym obywatelem, Ludwikiem Kapet.

21I1973 obywatel Kapet zostaje stracony na gilotynie (w październiku to samo dzieje się z Marią Antoniną).

Na czele wielkiego terroru staje Radykalne Ugrupowanie Jakobinów (nazwa pochodzi od paryskiego kościoła św. Jakuba na ulicy... św. Jakuba, w którym się początkowo spotykali. Następnie, kościół ten został przez nich spalony). Na ich czele staje wariat Maksymilian Robespierre. Od tej pory można było donieść na każdego, że jest "wrogiem rewolucji", a ten zostawał stracony. Robespierre zaczął nawet wieszać swoich przyjaciół. Dlatego odsunięto go od władzy.

DOJŚCIE DO WŁADZY NAPOLEONA BONAPARTE

Napoleon pochodził z Korsyki. Z początku nie uważał się za Francuza i chciał wywalczyć niepodległość dla swojej wyspy (była ona pod panowaniem francuskim).W tym celu wstąpił do szkoły wojskowej, a następnie do wojska francuskiego, w którym chciał wywołać rewolucję, aby zbuntowało się ono przeciwko królowi, jednak potem zmienił zdanie.

Podczas rewolucji zasłynął m.in.:

-zastosowaniem ognia krzyżowego

-stłumieniem zamachu rojalistycznego w Paryżu (XI1795)

-z dowództwa Kampanią Francuską we Włoszech (które podbił), a chłopów włoskich zmusił, aby wyruszyli z nim na Wiedeń. Jednak Napoleonowi nie udało się zdobyć miasta.

1798-zbrojna wyprawa do Egiptu, zwycięstwo pod piramidami. Napoleon oprócz wojska, wziął ze sobą kilka statków naukowców. Dzięki jego wyprawie, możemy dzisiaj podziwiać kulturę Egiptu, bo gdyby nie on, zabytki te dawno zostałyby zniszczone. W dodatku przyczynił się on do zainteresowania archeologią

9-10 XI (wg Kalendarza Rewolucji Francuskiej, osiemnasty brumaire'a) zamach stanu i obalenie Dyrektoriatu (nazwa rządu po śmierci Robes-Pierre'a). Napoleon sam przejął władzę jako pierwszy konsul ("sprawujący władzę w imieniu ludu",którego nigdy się o zdanie nie zapytał). Tym konsulem miał być przez 10 lat.

Wojny polsko-tureckie

2.03 mamy kartkówkę z wojen polsko-tureckich, tak więc postanowiłam je dzisiaj opublikować...


Turcja chciała zająć całą Europę, a następnie świat już od Średniowiecza (dżihat-święta wojna z niewiernymi). A że Polska była najbliżej....


W 1620 roku Polska, znając plany ataku tureckiego wyruszyła p.d. hetmana S. Żółkiewskiego na Mołdawię. Wyprawa ta zakończyła się klęską wojsk polskich pod Cecorą w 1620, śmiercią w.w. dowódcy.
Polska zmobilizowała się po tej bitwie i uchwaliła podatki na wojsko. Tak więc już rok później mieliśmy gotową armię p.d. hetmana litewskiego Jana Karola Chodkiewicza. Dochodzi do Obrony        Chocimia. W tym czasie  Chodkiewicz umiera na epilepsję. Polaków nie powiadomiono o jego śmierci (spowodowałoby to demobilizację wojsk).
1621- pokój chocimski
Warunki pokoju:
- granica między Polską, a Turcją na Dniestrze
-Polacy będą starali się poskramiać Kozaków, a Turcy Tatarów.
W 1648 (-1687) rządy w Turcji obejmuje Mehmed IV.
Dochodzi do pierwszego, wygranego przez nas starcia pod Podhajcami (1667) między Janem Sobieskim (hetmanem koronnym),a Mehmedem. Od tej pory Sobieski był nazywany Lwem Lechistanu (Polski). 
Mehmed postanowił rozbudować armię Janczarów. W 1672 po raz kolejny wyprawia się na Polskę. Zajmuje wówczas Kamieniec Podolski, znaczną część Podola i Kijowszczyzny, a wojska tureckie dotarły aż pod Lwów i Zamość.
Dochodzi do hańbiącego pokoju w Buczaczu (16X 1672). Prawie wszystkie zagarnięte tereny Turcja zatrzymała dla siebie (Podole i część prawobrzeżnej Ukrainy). Polska musiała także płacić coroczny haracz Turcji. Polska stwierdziła, że nie wyda pieniędzy na haracz, lecz na wojsko aby zwyciężyć Turków. 
11 listopada 1673- bitwa pod Chocimiem
Wygraliśmy w spektakularny sposób. W przeddzień bitwy umiera ówczesny król Polski, Michał Korybut Wiśniowiecki, który został wybrany ze względu na swojego ojca, sławnego dowódcę. Korybut "umiał mówić w siedmiu językach, ale w żadnym z nich nie miał nic ciekawego do powiedzenia".
Wojnę tę kończy rozejm w Żurawnie (1676). Polska zrezygnowała z płacenia haraczu, a Turcy zatrzymali większość ziem (odzyskaliśmy część Kijowszczyzny).

OSTATNI KONFLIKT POLSKO TURECKI-POLSKA WYGRYWA Z IMPERIUM

Turcy postanowili znaleźć inną drogę do Europy i ruszyli na Wiedeń,

ma miejsce wygrana przez nas

Odsiecz Wiedeńska

12 września 1683

Austria poprosiła Polskę o pomoc (Jan Sobieski nic za nią nie chciał, bardzo szlachetnie,ale był to zły pomysł, Austria odwdzięczyła się w rozbiorach;/). Wojskami tureckimi dowodzi Kara (czarny) Mustafa. Ma miejsce także historia z ukłonami;).