Witajcie!
W tym roku mój zeszyt internetowy powraca w nowej, ulepszonej formie. Publikowany będzie każdy temat z mojego normalnego zeszytu. Dodatkowo tekst poszerzam o QuickNotes: zbiór różnych notatek z wykładu (1-3 zdań jedna). Kilka lekcji, które były opublikowane w zeszłym roku zostaną jako suplement i pomoc do powtórek, referatów itp. Blogowanie zaczynam w ten weekend.
Pozdrawiam
Ann
środa, 29 września 2010
czwartek, 6 maja 2010
Panowanie Stanisława Augusta Poniatowskiego
Po śmierci Augusta III, z sytuacji w Polsce (anarchia, oligarchia magnacka) chce skorzystać Rosja (caryca Katarzyna II). Katarzyna stara się osadzić na tronie polskim swojego "przyjaciela" S.A. Poniatowskiego.
1764- S.A.Poniatowski, z woli carycy, zostaje ostatnim królem Polski. Caryca, aby przekupić do tego szlachtę polską, zapłaciła pół miliona rubli.
Opozycja, która nie chciała zgodzić się na mieszanie się Rosji w sprawy polskie (przywódcy opozycji: hetman wielki koronny Jan Klemens Branicki i Karol Radziwiłł "Panie kochanku") musiała opuścić kraj.
S.A. Poniatowski był politycznie całkowicie uzależniony od Rosji. Nie mógł podjąć żadnej decyzji bez konsultacji z carycą.
W związku z tym postanowił zająć się innymi, istotnymi rzeczami: był mecenasem sztuki, szkolił młodych patriotów w założonej przez siebie Szkole Rycerskiej (uczęszczali do niej m.in. Tadeusz Kościuszko, uczono: patriotyzmu, biologii, geografii, budowania fortyfikacji, sztuk walki i języków: greka, łacina..., a przede wszystkim historii).
Zad dom.: panowanie S.A.P. rok po roku (zrobię w innym poście).
W 1767 zwołano sejm repninowski(od Mikołaja Repnina, pracującego dla Katarzyny II). Repnin doprowadził do uchwalenia praw kardynalnych. Były to najgorsze przywileje, które nie pozwoliły się Polsce rozwijać, nie było silnej władzy:
-wolna elekcja
-tylko szlachta mogła pełnić urzędy w państwie
-prawo do wypowiedzenia posłuszeństwa królowi (rokosz)
-zachowanie jedności i jednomyślności w sejmie
-liberum veto
-tylko szlachta miała władzę nad chłopem
-dano równe prawa dysydentom (innowiercom)
1768- w Barze, zawiązana zostaje konfederacja barska. Jej najważniejszymi zadaniami były: obrona wiary katolickiej i brak zgody na mieszanie się Rosji w sprawy polskie. Jedni sądzą, że jest to powstanie przeciwko Rosji, drudzy uważają to za uwstecznianie się Polski.
Rosja, chcąc zniszczyć konfederację, wkroczyła na tereny Polski, jednak duży obszar RP sprawił, że caryca nie mogła jej zniszczyć.
Klęska konfederacji przyczyniła się do I Rozbioru Polski, który miał miejsce 5VIII1772r. Była to realizacja Traktatu Trzech Czarnych Orłów. Polacy zatwierdzili te rozbioty na tzw. Sejmie Rozbiorowym. Nie chciał zgodzić się na te postanowienia Tadeusz Rejtan oraz Samuel Korski.
Matejko namalował obraz, na którym R(e)ytan leży pod drzwiami sejmu i rozdziera szaty.
Rosja otacza sejm i aresztuje opozycję. Rosja, Prusy i Austria, zabierają ziemie polskie. Po I Rozbiorze Polacy postanowili ratować państwo. Zwołali oni w roku 1788 Sejm Czteroletni (zwany Wielkim) . Trwał on (jak sama nazwa wskazuje) 4 lata.
Normalny sejm ordynaryjny trwa 2 lata. Po 2 latach wybiera się nowych posłów. Tym razem poprzednich posłów nie zmieniono (nie rozwiązano sejmu), natomiast wybrano nowych, więc w ostatnich dwóch latach posłów było 2 razy więcej.
Marszałkami sejmu byli: Stanisław Małachowski i Kazimierz Nestor Sapieha.
Na sejmie utworzono 3 stronnictwa polityczne:
-Stronnictwo Dworskie (Królewskie)- chcieli umiarkowanych reform, umocnienia władzy królewskiej (później połączyli się z S. Patriotycznym)
-Stronnictwo Patriotyczne- chcieli radykalnych reform w państwie, uniezależnienia od Rosji, uchwalenia konstytucji. Najważniejsi przedstawiciele: książę Adam Kazimierz Czartoryski, bracia: Stanisław i Ignacy Potoccy, Hugo Kołłątaj, Stanisław Małachowski
-Stronnictwo Hetmańskie (Magnackie)- byli przeciwni reformom, chcieli zachowania praw kardynalnych, opowiadali się za Rosją. Byli to m.in.: Franciszek Ksawery Branicki, Szczęsny Potocki, Seweryn Rzewuski.
Najważniejszym dokumentem uchwalonym przez sejm była ustawa zasadnicza, nazwana Konstytucją 3 maja, uchwalona i zatwierdzona w roku 1791.
Stworzyli ją: Ignacy Potocki, Hugo Kołłątaj, król i S. Małachowski.
Wielkanoc przypadała w tym roku dość późno, szlachta wyjechała i długo nie wracała. W Warszawie pozostała tylko 1/3 posłów.Pracowano dniami i nocami, by uchwalić konstytucję przed powrotem posłów temu przeciwnych. Gdy Ci wrócili, uznali to za skandal.
Postanowienia konstytucji:
-Polska staje się monarchią konstytucyjną, opartą na trójpodziale władz,
-Zniesiono odrębność Korony i Litwy
-Zniesiono veto i wolną elekcję
-Chłopi zostali wzięci pod opiekę państwa
-Wprowadzono Prawo o Miastach, dające przywileje mieszczanom
-Wprowadzono Straż Praw
1764- S.A.Poniatowski, z woli carycy, zostaje ostatnim królem Polski. Caryca, aby przekupić do tego szlachtę polską, zapłaciła pół miliona rubli.
Opozycja, która nie chciała zgodzić się na mieszanie się Rosji w sprawy polskie (przywódcy opozycji: hetman wielki koronny Jan Klemens Branicki i Karol Radziwiłł "Panie kochanku") musiała opuścić kraj.
S.A. Poniatowski był politycznie całkowicie uzależniony od Rosji. Nie mógł podjąć żadnej decyzji bez konsultacji z carycą.
W związku z tym postanowił zająć się innymi, istotnymi rzeczami: był mecenasem sztuki, szkolił młodych patriotów w założonej przez siebie Szkole Rycerskiej (uczęszczali do niej m.in. Tadeusz Kościuszko, uczono: patriotyzmu, biologii, geografii, budowania fortyfikacji, sztuk walki i języków: greka, łacina..., a przede wszystkim historii).
Zad dom.: panowanie S.A.P. rok po roku (zrobię w innym poście).
W 1767 zwołano sejm repninowski(od Mikołaja Repnina, pracującego dla Katarzyny II). Repnin doprowadził do uchwalenia praw kardynalnych. Były to najgorsze przywileje, które nie pozwoliły się Polsce rozwijać, nie było silnej władzy:
-wolna elekcja
-tylko szlachta mogła pełnić urzędy w państwie
-prawo do wypowiedzenia posłuszeństwa królowi (rokosz)
-zachowanie jedności i jednomyślności w sejmie
-liberum veto
-tylko szlachta miała władzę nad chłopem
-dano równe prawa dysydentom (innowiercom)
1768- w Barze, zawiązana zostaje konfederacja barska. Jej najważniejszymi zadaniami były: obrona wiary katolickiej i brak zgody na mieszanie się Rosji w sprawy polskie. Jedni sądzą, że jest to powstanie przeciwko Rosji, drudzy uważają to za uwstecznianie się Polski.
Rosja, chcąc zniszczyć konfederację, wkroczyła na tereny Polski, jednak duży obszar RP sprawił, że caryca nie mogła jej zniszczyć.
Klęska konfederacji przyczyniła się do I Rozbioru Polski, który miał miejsce 5VIII1772r. Była to realizacja Traktatu Trzech Czarnych Orłów. Polacy zatwierdzili te rozbioty na tzw. Sejmie Rozbiorowym. Nie chciał zgodzić się na te postanowienia Tadeusz Rejtan oraz Samuel Korski.
Matejko namalował obraz, na którym R(e)ytan leży pod drzwiami sejmu i rozdziera szaty.
Rosja otacza sejm i aresztuje opozycję. Rosja, Prusy i Austria, zabierają ziemie polskie. Po I Rozbiorze Polacy postanowili ratować państwo. Zwołali oni w roku 1788 Sejm Czteroletni (zwany Wielkim) . Trwał on (jak sama nazwa wskazuje) 4 lata.
Normalny sejm ordynaryjny trwa 2 lata. Po 2 latach wybiera się nowych posłów. Tym razem poprzednich posłów nie zmieniono (nie rozwiązano sejmu), natomiast wybrano nowych, więc w ostatnich dwóch latach posłów było 2 razy więcej.
Marszałkami sejmu byli: Stanisław Małachowski i Kazimierz Nestor Sapieha.
Na sejmie utworzono 3 stronnictwa polityczne:
-Stronnictwo Dworskie (Królewskie)- chcieli umiarkowanych reform, umocnienia władzy królewskiej (później połączyli się z S. Patriotycznym)
-Stronnictwo Patriotyczne- chcieli radykalnych reform w państwie, uniezależnienia od Rosji, uchwalenia konstytucji. Najważniejsi przedstawiciele: książę Adam Kazimierz Czartoryski, bracia: Stanisław i Ignacy Potoccy, Hugo Kołłątaj, Stanisław Małachowski
-Stronnictwo Hetmańskie (Magnackie)- byli przeciwni reformom, chcieli zachowania praw kardynalnych, opowiadali się za Rosją. Byli to m.in.: Franciszek Ksawery Branicki, Szczęsny Potocki, Seweryn Rzewuski.
Najważniejszym dokumentem uchwalonym przez sejm była ustawa zasadnicza, nazwana Konstytucją 3 maja, uchwalona i zatwierdzona w roku 1791.
Stworzyli ją: Ignacy Potocki, Hugo Kołłątaj, król i S. Małachowski.
Wielkanoc przypadała w tym roku dość późno, szlachta wyjechała i długo nie wracała. W Warszawie pozostała tylko 1/3 posłów.Pracowano dniami i nocami, by uchwalić konstytucję przed powrotem posłów temu przeciwnych. Gdy Ci wrócili, uznali to za skandal.
Postanowienia konstytucji:
-Polska staje się monarchią konstytucyjną, opartą na trójpodziale władz,
-Zniesiono odrębność Korony i Litwy
-Zniesiono veto i wolną elekcję
-Chłopi zostali wzięci pod opiekę państwa
-Wprowadzono Prawo o Miastach, dające przywileje mieszczanom
-Wprowadzono Straż Praw
Sasi na tronie Polski
Dynastia Wettinów, panująca w Polsce (August II Mocny Sas, August III Sas), została przez nas nazwana, od swojego miejsca pochodzenia (Saksonii) Sasami.
August II był protestantem i, aby objąć rządy w Polsce, przeszedł na katolicyzm, na co nie zgodziła się jego żona Krystyna Eberhardyna, gorliwa luteranka, dlatego nie została koronowana królową Polski (nigdy też w Polsce nie była).
(zdj.1: August II, zdj. 2 : Krystyna Eberhardyna)
Jednak część szlachty chciała, by królem został książę francuski de Conti. Jednak ten zmarł w drodze do Gdańska.
August II chciał w Polsce objąć rządy absolutne. Był zafascynowany królem Francji, Ludwikiem XIV, który wprowadził je w swoim kraju.
Wciągnął on Polskę w Wielką Wojnę Północną 1700-1721(szczegółowo opiszę ją w innym poście). To wojna Danii, Rosji i Saksoni, a później także Prus i Hanoweru ze Szwecją. Polska w tej wojnie nie bierze udziału (król Polski owszem, ale jako elektor saski), ale wojska polskie biorą. Mówi się, że Polska jest "karczmą zajezdną", bo na jej terenach toczyły się prawie wszystkie działania wojenne.
-Szwecja- chciała zapewnić sobie dominację w handlu na Bałtyku (dominium Maris Baltici),
-Rosja - chciała zdobyć "okno na świat" czyli Estonię i porty bałtyckie
-Saksonia (August II)- Wettinowie chcieli zdobyć Inflanty (miały kluczowe znaczenie w gospodarce wschodnioeuropejskiej) i stworzyć z nich dziedziczną posiadłość ich dynastii (chcieli także stać się rodem cesarskim, władającym Polską, Saksonią i Inflantami).
Polska musiała utrzymać wojska tych wszystkich krajów (aprowizacja-zaopatrzenie wojska), dlatego gdzieniegdzie panował głód.
1700- wojska duńskie atakują Holsztyn
Zad.dom. (inny post) dalszy przebieg wojny
Traktat Trzech Czarnych Orłów
W roku 1732 Rosja, Austria i Prusy podpisały porozumienie, na mocy którego chciały w Polsce utrzymać status "quo" (bez zmian,zaistniały, niezmienny) - liberum veto, złota wolność szlachecka i wszystko, co doprowadziło do anarchii. Polska staje w obliczu poważnego zagrożenia.
Na tronie Polski zasiada August III Sas (syn Augusta II i Krystyny):
Poślubił on arcyksiężniczkę austriacką Marię Józefę Hapsburg. Miał z nia 15 dzieci.
Za panowania Sasów powstały 2 powiedzenia:
"Od Sasa do Lasa"
"Za króla Sasa, jedz, pij i popuszczaj pasa"
August II był protestantem i, aby objąć rządy w Polsce, przeszedł na katolicyzm, na co nie zgodziła się jego żona Krystyna Eberhardyna, gorliwa luteranka, dlatego nie została koronowana królową Polski (nigdy też w Polsce nie była).
(zdj.1: August II, zdj. 2 : Krystyna Eberhardyna)
Jednak część szlachty chciała, by królem został książę francuski de Conti. Jednak ten zmarł w drodze do Gdańska.
"Sejm niemy – jednodniowa sesja Sejmu I Rzeczypospolitej, która miała miejsce 1 lutego 1717 w Warszawie, za panowania króla Augusta II Mocnego. Sejm ten został nazwany "niemym" z powodu niedopuszczenia posłów do głosu, w obawie przed zerwaniem obrad. Miał charakter sejmu pacyfikacyjnego kończącego czas walki króla ze szlachtą. Zapoczątkował on okres zależności Rzeczypospolitej od Rosji.
Postanowienia sejmu:
- zmniejszenie władzy hetmanów
- wprowadzenie podatków na zawodową armię
- ograniczenie władzy senatu
- zabroniono królowi Augustowi II Mocnemu opuszczania terytorium Polski na dłuższy czas
- wojska saskie z wyjątkiem gwardii królewskiej miały opuścić ziemie polskie
- ministrom saskim odebrano prawo decydowania w sprawach polskich, a ministrom polskim w sprawach saskich
- obydwa państwa tj. Polskę i Saksonię miała łączyć tylko unia personalna
- na liczebność wojska przeznaczono 24 tys. porcji żołdu (18 tys. koronnego i 6 tys. litewskiego)
- rozwiązanie formacji rajtarów
- wprowadzenie karabinów skałkowych z bagnetami, a zatem rozwiązanie formacji pikinierów
- pozostawienie podziału wojska na autorament narodowy (husaria, pancerni, jazda lekka) i cudzoziemski (dragonia, piechota, artyleria)" (wikipedia)
August II chciał w Polsce objąć rządy absolutne. Był zafascynowany królem Francji, Ludwikiem XIV, który wprowadził je w swoim kraju.
Wciągnął on Polskę w Wielką Wojnę Północną 1700-1721(szczegółowo opiszę ją w innym poście). To wojna Danii, Rosji i Saksoni, a później także Prus i Hanoweru ze Szwecją. Polska w tej wojnie nie bierze udziału (król Polski owszem, ale jako elektor saski), ale wojska polskie biorą. Mówi się, że Polska jest "karczmą zajezdną", bo na jej terenach toczyły się prawie wszystkie działania wojenne.
-Szwecja- chciała zapewnić sobie dominację w handlu na Bałtyku (dominium Maris Baltici),
-Rosja - chciała zdobyć "okno na świat" czyli Estonię i porty bałtyckie
-Saksonia (August II)- Wettinowie chcieli zdobyć Inflanty (miały kluczowe znaczenie w gospodarce wschodnioeuropejskiej) i stworzyć z nich dziedziczną posiadłość ich dynastii (chcieli także stać się rodem cesarskim, władającym Polską, Saksonią i Inflantami).
Polska musiała utrzymać wojska tych wszystkich krajów (aprowizacja-zaopatrzenie wojska), dlatego gdzieniegdzie panował głód.
1700- wojska duńskie atakują Holsztyn
Zad.dom. (inny post) dalszy przebieg wojny
Traktat Trzech Czarnych Orłów
W roku 1732 Rosja, Austria i Prusy podpisały porozumienie, na mocy którego chciały w Polsce utrzymać status "quo" (bez zmian,zaistniały, niezmienny) - liberum veto, złota wolność szlachecka i wszystko, co doprowadziło do anarchii. Polska staje w obliczu poważnego zagrożenia.
Na tronie Polski zasiada August III Sas (syn Augusta II i Krystyny):
Poślubił on arcyksiężniczkę austriacką Marię Józefę Hapsburg. Miał z nia 15 dzieci.
Za panowania Sasów powstały 2 powiedzenia:
"Od Sasa do Lasa"
"Za króla Sasa, jedz, pij i popuszczaj pasa"
środa, 28 kwietnia 2010
Uwaga!!!
W celu uporządkowania swoich notatek proszę o pożyczenie zeszytu od histori, pilnie.
Z góry wielkie dzięki...
Ewentualnie zagubione notatki uda mi się odtworzyć i rozszerzyć za pomocą źródeł p. Asi.
Jeśli mi się to uda, w niedzielę wszystkie zaległości z Sasów i A. Poniatowskiego będą nadrobione.
wtorek, 23 marca 2010
Lekcja z panią Miśkiewicz: kultura oświecenia w Polsce
WYBRANI SĄSIEDZI POLSCY I ICH POTĘGA MILITARNA:
Prusy: panująca dynastia Fryderyków utworzyła bardzo silne wojsko pruskie,a także przyczyniła się do psucia polskiego pieniądza
Rosja: panował w niej Piotr I , a po jego śmierci jego żona, caryca Katarzyna. Rosja miała też ogromną armię.
OSTATNI POLSCY KRÓLOWIE (ELEKCYJNI):
AUGUST II MOCNY SAS (WETTYN) - z dynastii Wettynów,elektor saski, był kiepskim władcą, miał 295 nieślubnych dzieci, z czego do 9 się przyznawał.
STANISŁAW LESZCZYŃSKI- wybrany w tym samym czasie, co August III, kłócił się z nim o tron do czasu, gdy poślubił córkę króla Francji. Wtedy otrzymał Lotaryngię, wyjechał i przestał interesować się Polską.
AUGUST III SAS - był kiepskim władcą (gorszym niż tatuś), miał 1 żonę i mnóstwo dzieci.
STANISŁAW AUGUST PONIATOWSKI- miał romans z carycą Katarzyną, więc za jego panowania byliśmy zależni od Rosji. Postawił na kulturę, założył w Warszawie teatr (najsławniejsze sztuki to : "Fircyk w zalotach" i "Powrót Posła") o widowni mieszczącej 200 osób. Za jego czasów powstał KEN (Komisja Edukacji Narodowej), tworzył także Bernardo Belotto (Canaletto). Tradycją były też obiady czwartkowe, na które zapraszał całą inteligencję polską np. pisarzy i filozofów. Na ich zakończenie podawano suszone śliwki, był to znak, że uroczystość dobiegła końca.
Prusy: panująca dynastia Fryderyków utworzyła bardzo silne wojsko pruskie,a także przyczyniła się do psucia polskiego pieniądza
Rosja: panował w niej Piotr I , a po jego śmierci jego żona, caryca Katarzyna. Rosja miała też ogromną armię.
OSTATNI POLSCY KRÓLOWIE (ELEKCYJNI):
AUGUST II MOCNY SAS (WETTYN) - z dynastii Wettynów,elektor saski, był kiepskim władcą, miał 295 nieślubnych dzieci, z czego do 9 się przyznawał.
STANISŁAW LESZCZYŃSKI- wybrany w tym samym czasie, co August III, kłócił się z nim o tron do czasu, gdy poślubił córkę króla Francji. Wtedy otrzymał Lotaryngię, wyjechał i przestał interesować się Polską.
AUGUST III SAS - był kiepskim władcą (gorszym niż tatuś), miał 1 żonę i mnóstwo dzieci.
STANISŁAW AUGUST PONIATOWSKI- miał romans z carycą Katarzyną, więc za jego panowania byliśmy zależni od Rosji. Postawił na kulturę, założył w Warszawie teatr (najsławniejsze sztuki to : "Fircyk w zalotach" i "Powrót Posła") o widowni mieszczącej 200 osób. Za jego czasów powstał KEN (Komisja Edukacji Narodowej), tworzył także Bernardo Belotto (Canaletto). Tradycją były też obiady czwartkowe, na które zapraszał całą inteligencję polską np. pisarzy i filozofów. Na ich zakończenie podawano suszone śliwki, był to znak, że uroczystość dobiegła końca.
Rewolucja Francuska i dojście do władzy Napoleona
Była bardzo sroga zima. We Francji ludzie zaczynali głodować. (Rodziło się także bardzo dużo dzieci...).
(Podział kraju był następujący:
- 1% - szlachta
- 99%- reszta społeczeństwa- ludzie pracujący na szlachtę)
We Francji rządził wówczas Ludwik XVI i jego żona, Maria Antonina (właściwie Maria Antonina Josefa Johanna von Osterreich).
Tak więc w 1789 Ludwik XVI zwołuje Stany Generalne, aby podnieść podatki.Stany Generalne to obrady wszystkich trzech warstw społecznych. Król nie chciał, aby wszystkie warstwy obradowały w jednym miejscu (mogłaby to być przyczyna konfliktów). Stany się na to nie zgodziły. Wtedy Ludwik rozwiązał Stany Generalne i rozpoczęła się Rewolucja Francuska.
14VII1789 zdobyto arsenał, a następnie Bastylię (więzienie polityczne). W tym czasie w Bastylii znajdowała się jedna osoba umysłowo chora, matka z dzickiem, syn markiza, który postanowił, że jego syna pobyt w więzieniu czegoś nauczy i nie będzie on dalej trwonił majątku ojca, a także filozofowie, pisarz i szaleńcy.
Uchwalona zostaje:
(Podział kraju był następujący:
- 1% - szlachta
- 99%- reszta społeczeństwa- ludzie pracujący na szlachtę)
We Francji rządził wówczas Ludwik XVI i jego żona, Maria Antonina (właściwie Maria Antonina Josefa Johanna von Osterreich).
Ludwik postanowił pomóc Francji wyzwolić się spod panowania brytyjskiego (z dwóch powodów: Anglia i Francja nigdy się nie lubiły, a Francja liczyła także na ziemie w zamian za pomoc). Z tej racji potrzebował pieniędzy. Skarbiec królewski był pusty, bo Maria Antonina wydawała więcej, niż dwór zarabiał. Uwielbiała się ona m.in. bawić w pasterkę. Kazała wybudować sobie szałas (mały pałacyk koło Wersalu), stroje pasterskie (za jeden z nich można było kupić wieś). Także owieczki były wyprane i wyperfumowane. Dlatego została ona oskarżona o krach finansowy ówczesnej Francji. Przypisuje się jej także powiedzenie (którego nigdy nie wypowiedziała): podobno, gdy poinformowano ją o głodujących dzieciach, stwierdziła: "Jak nie mają chleba, to niech jedzą ciasteczka".
Tak więc w 1789 Ludwik XVI zwołuje Stany Generalne, aby podnieść podatki.Stany Generalne to obrady wszystkich trzech warstw społecznych. Król nie chciał, aby wszystkie warstwy obradowały w jednym miejscu (mogłaby to być przyczyna konfliktów). Stany się na to nie zgodziły. Wtedy Ludwik rozwiązał Stany Generalne i rozpoczęła się Rewolucja Francuska.
14VII1789 zdobyto arsenał, a następnie Bastylię (więzienie polityczne). W tym czasie w Bastylii znajdowała się jedna osoba umysłowo chora, matka z dzickiem, syn markiza, który postanowił, że jego syna pobyt w więzieniu czegoś nauczy i nie będzie on dalej trwonił majątku ojca, a także filozofowie, pisarz i szaleńcy.
Uchwalona zostaje:
DEKLARACJA PRAW CZŁOWIEKA I OBYWATELA
napisana przez markiza Marię Josefa La Fayette
napisana przez markiza Marię Josefa La Fayette
Głosiła ona:
-wolność osobistą
-równość wszystkich obywateli
-wolność wyznania, myśli, słowa i druku
-zwierzchnią władzę narodu w państwie
-trójpodział władzy
-nienaruszalność własności prywatnej
Rewolucja łamała zasady deklaracji, którą sama uchwaliła.
Rewolucjoniści żądali "zwrotu" swoich obywateli z Austrii, gdzie ci uciekli przed prześladowaniami (duchowieństwo i szlachtę wieszano, podpalano im domy, "nie za ładnie" postępowano z kobietami).
3IX1971 - uchwalenie konstytucji, opartej na trójpodziale władzy Monteskiusza (władza ustawodawcza: Zgromadzenie Prawodawcze- legislatywa - (lex legis -prawo np. dura lex sed lex), władza wykonawcza-król i ministrowie i sądownicza- niezawisła.
14IX1971- król podpisuje konstytucję.
Na początku 1972 Francja rozpoczyna wojnę z Austrią i uchwala ustawę "Ojczyzna w niebezpieczeństwie". W każdym państwie istnieje obowiązek stawienia się do obrony kraju. W pierwszej bitwie wojska francuskie (zbieranina chłopów i mieszczan) uciekły z pola bitwy.
Wtedy Austria i Prusy orzekły: "Jeżeli chociaż włos spadnie z głowy królowi i jego żonie, z Paryża nie pozostanie kamień na kamieniu". Francja jest przerażona do czasu bitwy pod Valmy (20IX 1792), podczas której zasłynął dowódca z Korsyki ( który wcale nie czuł się Francuzem), Napoleon Bonaparte, który wpadł na pomysł zastosowania krzyżowego ognia artyleryjskiego, zadawał większe straty przeciwnikowi.
Wtedy Austria i Prusy orzekły: "Jeżeli chociaż włos spadnie z głowy królowi i jego żonie, z Paryża nie pozostanie kamień na kamieniu". Francja jest przerażona do czasu bitwy pod Valmy (20IX 1792), podczas której zasłynął dowódca z Korsyki ( który wcale nie czuł się Francuzem), Napoleon Bonaparte, który wpadł na pomysł zastosowania krzyżowego ognia artyleryjskiego, zadawał większe straty przeciwnikowi.
W międzyczasie, we Francji toczy się gra polityczna. 22IX proklamowano powstanie Republiki Francuskiej i obalono monarchię. Król Ludwik z dynastii Kapetyngów staje się zwykłym obywatelem, Ludwikiem Kapet.
21I1973 obywatel Kapet zostaje stracony na gilotynie (w październiku to samo dzieje się z Marią Antoniną).
Na czele wielkiego terroru staje Radykalne Ugrupowanie Jakobinów (nazwa pochodzi od paryskiego kościoła św. Jakuba na ulicy... św. Jakuba, w którym się początkowo spotykali. Następnie, kościół ten został przez nich spalony). Na ich czele staje wariat Maksymilian Robespierre. Od tej pory można było donieść na każdego, że jest "wrogiem rewolucji", a ten zostawał stracony. Robespierre zaczął nawet wieszać swoich przyjaciół. Dlatego odsunięto go od władzy.
DOJŚCIE DO WŁADZY NAPOLEONA BONAPARTE
Napoleon pochodził z Korsyki. Z początku nie uważał się za Francuza i chciał wywalczyć niepodległość dla swojej wyspy (była ona pod panowaniem francuskim).W tym celu wstąpił do szkoły wojskowej, a następnie do wojska francuskiego, w którym chciał wywołać rewolucję, aby zbuntowało się ono przeciwko królowi, jednak potem zmienił zdanie.
Podczas rewolucji zasłynął m.in.:
-zastosowaniem ognia krzyżowego
-stłumieniem zamachu rojalistycznego w Paryżu (XI1795)
-z dowództwa Kampanią Francuską we Włoszech (które podbił), a chłopów włoskich zmusił, aby wyruszyli z nim na Wiedeń. Jednak Napoleonowi nie udało się zdobyć miasta.
1798-zbrojna wyprawa do Egiptu, zwycięstwo pod piramidami. Napoleon oprócz wojska, wziął ze sobą kilka statków naukowców. Dzięki jego wyprawie, możemy dzisiaj podziwiać kulturę Egiptu, bo gdyby nie on, zabytki te dawno zostałyby zniszczone. W dodatku przyczynił się on do zainteresowania archeologią
9-10 XI (wg Kalendarza Rewolucji Francuskiej, osiemnasty brumaire'a) zamach stanu i obalenie Dyrektoriatu (nazwa rządu po śmierci Robes-Pierre'a). Napoleon sam przejął władzę jako pierwszy konsul ("sprawujący władzę w imieniu ludu",którego nigdy się o zdanie nie zapytał). Tym konsulem miał być przez 10 lat.
wtorek, 2 marca 2010
Wojny polsko-tureckie
2.03 mamy kartkówkę z wojen polsko-tureckich, tak więc postanowiłam je dzisiaj opublikować...
Turcja chciała zająć całą Europę, a następnie świat już od Średniowiecza (dżihat-święta wojna z niewiernymi). A że Polska była najbliżej....
W 1620 roku Polska, znając plany ataku tureckiego wyruszyła p.d. hetmana S. Żółkiewskiego na Mołdawię. Wyprawa ta zakończyła się klęską wojsk polskich pod Cecorą w 1620, śmiercią w.w. dowódcy.
Polska zmobilizowała się po tej bitwie i uchwaliła podatki na wojsko. Tak więc już rok później mieliśmy gotową armię p.d. hetmana litewskiego Jana Karola Chodkiewicza. Dochodzi do Obrony Chocimia. W tym czasie Chodkiewicz umiera na epilepsję. Polaków nie powiadomiono o jego śmierci (spowodowałoby to demobilizację wojsk).
1621- pokój chocimski
Warunki pokoju:
- granica między Polską, a Turcją na Dniestrze
-Polacy będą starali się poskramiać Kozaków, a Turcy Tatarów.
W 1648 (-1687) rządy w Turcji obejmuje Mehmed IV.
Dochodzi do pierwszego, wygranego przez nas starcia pod Podhajcami (1667) między Janem Sobieskim (hetmanem koronnym),a Mehmedem. Od tej pory Sobieski był nazywany Lwem Lechistanu (Polski).
Mehmed postanowił rozbudować armię Janczarów. W 1672 po raz kolejny wyprawia się na Polskę. Zajmuje wówczas Kamieniec Podolski, znaczną część Podola i Kijowszczyzny, a wojska tureckie dotarły aż pod Lwów i Zamość.
Dochodzi do hańbiącego pokoju w Buczaczu (16X 1672). Prawie wszystkie zagarnięte tereny Turcja zatrzymała dla siebie (Podole i część prawobrzeżnej Ukrainy). Polska musiała także płacić coroczny haracz Turcji. Polska stwierdziła, że nie wyda pieniędzy na haracz, lecz na wojsko aby zwyciężyć Turków.
11 listopada 1673- bitwa pod Chocimiem
Wygraliśmy w spektakularny sposób. W przeddzień bitwy umiera ówczesny król Polski, Michał Korybut Wiśniowiecki, który został wybrany ze względu na swojego ojca, sławnego dowódcę. Korybut "umiał mówić w siedmiu językach, ale w żadnym z nich nie miał nic ciekawego do powiedzenia".
Wojnę tę kończy rozejm w Żurawnie (1676). Polska zrezygnowała z płacenia haraczu, a Turcy zatrzymali większość ziem (odzyskaliśmy część Kijowszczyzny).
Turcja chciała zająć całą Europę, a następnie świat już od Średniowiecza (dżihat-święta wojna z niewiernymi). A że Polska była najbliżej....
W 1620 roku Polska, znając plany ataku tureckiego wyruszyła p.d. hetmana S. Żółkiewskiego na Mołdawię. Wyprawa ta zakończyła się klęską wojsk polskich pod Cecorą w 1620, śmiercią w.w. dowódcy.
Polska zmobilizowała się po tej bitwie i uchwaliła podatki na wojsko. Tak więc już rok później mieliśmy gotową armię p.d. hetmana litewskiego Jana Karola Chodkiewicza. Dochodzi do Obrony Chocimia. W tym czasie Chodkiewicz umiera na epilepsję. Polaków nie powiadomiono o jego śmierci (spowodowałoby to demobilizację wojsk).
1621- pokój chocimski
Warunki pokoju:
- granica między Polską, a Turcją na Dniestrze
-Polacy będą starali się poskramiać Kozaków, a Turcy Tatarów.
W 1648 (-1687) rządy w Turcji obejmuje Mehmed IV.
Dochodzi do pierwszego, wygranego przez nas starcia pod Podhajcami (1667) między Janem Sobieskim (hetmanem koronnym),a Mehmedem. Od tej pory Sobieski był nazywany Lwem Lechistanu (Polski).
Mehmed postanowił rozbudować armię Janczarów. W 1672 po raz kolejny wyprawia się na Polskę. Zajmuje wówczas Kamieniec Podolski, znaczną część Podola i Kijowszczyzny, a wojska tureckie dotarły aż pod Lwów i Zamość.
Dochodzi do hańbiącego pokoju w Buczaczu (16X 1672). Prawie wszystkie zagarnięte tereny Turcja zatrzymała dla siebie (Podole i część prawobrzeżnej Ukrainy). Polska musiała także płacić coroczny haracz Turcji. Polska stwierdziła, że nie wyda pieniędzy na haracz, lecz na wojsko aby zwyciężyć Turków.
11 listopada 1673- bitwa pod Chocimiem
Wygraliśmy w spektakularny sposób. W przeddzień bitwy umiera ówczesny król Polski, Michał Korybut Wiśniowiecki, który został wybrany ze względu na swojego ojca, sławnego dowódcę. Korybut "umiał mówić w siedmiu językach, ale w żadnym z nich nie miał nic ciekawego do powiedzenia".
Wojnę tę kończy rozejm w Żurawnie (1676). Polska zrezygnowała z płacenia haraczu, a Turcy zatrzymali większość ziem (odzyskaliśmy część Kijowszczyzny).
OSTATNI KONFLIKT POLSKO TURECKI-POLSKA WYGRYWA Z IMPERIUM
Turcy postanowili znaleźć inną drogę do Europy i ruszyli na Wiedeń,
ma miejsce wygrana przez nas
Odsiecz Wiedeńska
12 września 1683
Austria poprosiła Polskę o pomoc (Jan Sobieski nic za nią nie chciał, bardzo szlachetnie,ale był to zły pomysł, Austria odwdzięczyła się w rozbiorach;/). Wojskami tureckimi dowodzi Kara (czarny) Mustafa. Ma miejsce także historia z ukłonami;).
niedziela, 10 stycznia 2010
Dymitriady
Pierwsza Dymitriada
Po śmierci Iwana IV Groźnego (1584)...
Najstarszy syn Iwana IV Groźnego Dymitr zaginął na polowaniu w niewyjaśnionych okolicznościach . Drugi syn zdenerwował tatusia i dostał siekierką w plecy , a trzeci Fiodor , z żalu po tym wszystkim był chory psychicznie.Po śmierci właśnie on przejmuję władzę. Za niego sprawował rządy bojar (odpowiednik szlachty polskiej) Borys Godunow. Kontynuował legendę wojska opryczników ( zapoczątkowali wbijanie głów na pale ). W pewnym momencie, w Polsce pojawia się człowiek poddający się z syna Iwana IV Groźnego , Dymitra. Polacy szybko orientują się ,że to mnich ruski Grisza Otriepiew . Tenże "Dymitr" żeni się z córką jednego z magnatów, córką Jerzego Mniszka, Maryną . Król nie chciał brać w tym udziału , magnaci polscy wykorzystują zamieszanie po śmierci Iwana, najeżdżają na Rosję, mianują Dymitra i Marynę carem i carycą Rosji i zaczynają się tam panoszyć.
W 1606 Dymitr został zamordowany (wg legendy został wystrzelony z armaty w stronę Polski aby wracał skąd przyszedł albo w 4 strony świata - oficjalnej wersji nie ustalono, która z hipotez jest prawdziwa - nie wiadomo...). Polacy muszą opuścić Rosję. Jest to koniec I Dymitriady.
Po śmierci Iwana IV Groźnego (1584)...
Najstarszy syn Iwana IV Groźnego Dymitr zaginął na polowaniu w niewyjaśnionych okolicznościach . Drugi syn zdenerwował tatusia i dostał siekierką w plecy , a trzeci Fiodor , z żalu po tym wszystkim był chory psychicznie.Po śmierci właśnie on przejmuję władzę. Za niego sprawował rządy bojar (odpowiednik szlachty polskiej) Borys Godunow. Kontynuował legendę wojska opryczników ( zapoczątkowali wbijanie głów na pale ). W pewnym momencie, w Polsce pojawia się człowiek poddający się z syna Iwana IV Groźnego , Dymitra. Polacy szybko orientują się ,że to mnich ruski Grisza Otriepiew . Tenże "Dymitr" żeni się z córką jednego z magnatów, córką Jerzego Mniszka, Maryną . Król nie chciał brać w tym udziału , magnaci polscy wykorzystują zamieszanie po śmierci Iwana, najeżdżają na Rosję, mianują Dymitra i Marynę carem i carycą Rosji i zaczynają się tam panoszyć.
W 1606 Dymitr został zamordowany (wg legendy został wystrzelony z armaty w stronę Polski aby wracał skąd przyszedł albo w 4 strony świata - oficjalnej wersji nie ustalono, która z hipotez jest prawdziwa - nie wiadomo...). Polacy muszą opuścić Rosję. Jest to koniec I Dymitriady.
Druga Dymitriada
Władzę w Rosji przejmuje bojar Wasyl Szujski. W tym samym czasie pojawia się kolejna osoba, nazwana przez siebie "cudem ocalonym", zmarłym Dymitrem.
Maryna (za małą pomocą dużej dawki pieniędzy) rozpoznała w nim swojego męża.
Rozpoczyna się tzw. druga dymitriada.
W roku 1609 armia polska p.d. Stanisława Żółkiewskiego dotarła do Smoleńska.
W 1610 pod Kłuszynem Polacy (7 tys. ludzi) rozbijają połączone wojska moskiewskie i szwedzkie (35 tys. ludzi).
Wielka szansa, której nie wykorzystaliśmy:
Rosja proponuje tron synowi ówczesnego króla polskiego, Władysławowi pod dwoma warunkami:
- przejdzie on na prawosławie
- nigdy nie włączy Rosji do Polski.
Niestety król Polski Zygmunt okazał się niezwykle samolubny i próżny. Nie chciał tronu dla syna, lecz dla siebie.
Cały okres dymitriad (zwany Wielką Smutą) kończy się w roku 1613, kiedy carem zostaje Michał Romanow (zapoczątkował on dynastię Romanowów, która zakończyła się w 1917, kiedy Mikołaj II został zamordowany przez komunistów).
Podpisuje on z Polską rozejm w Dywilnie, lecz nie kończy on konfliktu, bo po ugodzie w Perejasławiu kozacy oddali swoje państwo pod zwierzchność cara.
Wojny polsko - rosyjskie zakończyły się ostatecznie w roku 1686 pokojem Krzysztofa Grzymułtowkiego, który potwierdził wcześniejszy rozejm andryszowski. Na mocy tych układów Rosja zatrzymała lewobrzeżną Ukrainę, starciliśmy na zawsze Kijów
Chronologia militarna Dymitriad
- I Dymitriada 1604-1606
- bitwa pod Nowogrodem Siewierskim 1604
- bitwa pod Dobryniczami 1605
- Powstanie Bołotnikowa 1606
- bitwa pod Moskwą 1606
- II Dymitriada 1607-1608
- bitwa pod Kozielskiem 1607
- bitwa pod Bołchowem 1608
- bitwa nad Chodynką 1608
- bitwa pod Zarajskiem 1608
- bitwa przy Niedźwiedzim Brodzie 1608
- bitwa pod Rachmancewem 1608
Zadanie domowe: powstanie Chmielnickiego
Jeżeli ktoś miałby problem ze znalezieniem (;/ ) informacji o powstaniu Chmielnickiego i dymitriadach, postanawiam opublikować swoje tutaj...
KOZACY
kozacy- chłopi, którzy uciekli z majątków królewskich i szlacheckich oraz gołota (uboga szlachta). Miejsce do którego uciekli to Zaporoże (zwane także Sicz lub Wielkie Pola).
rejestr kozacki - utworzony przez Stefana Batorego rejestr kozaków, którzy byli uznawani za wojsko polskie. Im więcej Polska miała pieniędzy, tym więcej kozaków mogła opłacić. Za czasów Batorego Polskę było stać na wynagrodzenie 530 kozaków. Każdy kozak chciał się tam znaleźć aby być chronionym przez państwo. Za każdym razem kiedy rejestr ulegał zmianom, kozacy, którzy się w nim nie znaleźli (lub zostali z niego wypisani) bardzo się denerwowali i najeżdżali (dla łupów) na Polskę. Postanowili (dla jeszcze większych łupów) najeżdżać na Rosję i Turcję, a ponieważ uznawali się za Polaków, kraje te uważały, że najeżdża na nie wojsko polskie.
CZAJKI - potoczna nazwa łódek kozackich
KOZACY
kozacy- chłopi, którzy uciekli z majątków królewskich i szlacheckich oraz gołota (uboga szlachta). Miejsce do którego uciekli to Zaporoże (zwane także Sicz lub Wielkie Pola).
rejestr kozacki - utworzony przez Stefana Batorego rejestr kozaków, którzy byli uznawani za wojsko polskie. Im więcej Polska miała pieniędzy, tym więcej kozaków mogła opłacić. Za czasów Batorego Polskę było stać na wynagrodzenie 530 kozaków. Każdy kozak chciał się tam znaleźć aby być chronionym przez państwo. Za każdym razem kiedy rejestr ulegał zmianom, kozacy, którzy się w nim nie znaleźli (lub zostali z niego wypisani) bardzo się denerwowali i najeżdżali (dla łupów) na Polskę. Postanowili (dla jeszcze większych łupów) najeżdżać na Rosję i Turcję, a ponieważ uznawali się za Polaków, kraje te uważały, że najeżdża na nie wojsko polskie.
CZAJKI - potoczna nazwa łódek kozackich
POWSTANIE CHMIELNICKIEGO
1. Pierwszy etap - 1648-1649
Zaczęło się od zupełnie prywatnej sprawy podstarosty Daniela Czaplińskiego i Bohdana Chmielnickiego, uwiódł jego żonę i zabił jego syna (ciekawe jest to, że ten przeżył swoją śmierć;P). Był to tzw. najazd szlachecki. W odwecie Chmielnicki spalił dwór Czaplińskiego (oko za oko, ząb za ząb;) ). Ponieważ Czapliński pełnił lepszy urząd, Chmielnicki miał zostać pojmany. Kiedy dostał wyrok, uciekł na Sicz i został przywódcą kozaków. Postanowił on wszcząć powstanie przeciwko szlachcie, żydom i duchowieństwu unickiemu (unici - religia utworzona na wschodnich terenach ówczesnej Polski, wynikająca z inicjatywy połączenia prawosławia i katolicyzmu: uznawano zwierzchność papieża, ale obrządki kościelne były prawosławne).
Na początku wojska polskie ponosiły klęski:
- pod Żółtymi Wodami (1648)
(w międzyczasie umiera Władysław IV Waza i tron przejmuje Jan II Kazimierz Waza: w okresie elekcji o wpływ na sytuację walczyły dwie grupy polityków. Jedni pragnęli uśmierzyć powstanie poprzez rokowania z Chmielnickim i ustępstwa wobec Kozaków, drudzy zaś ten sam cel chcieli osiągnąć poprzez szybką militarną rozprawę z buntownikami. Jan Kazimierz wolał to drugie rozwiązanie.)
- pod Korsuniem (1648)
- pod Piławcami (1648) - pospolite ruszenie uciekło z pola bitwy...;/
- Kozacy doszli także do Lwowa i Zamościa
Ofiarami powstańców padł kler katolicki, magna ci oraz Żydzi (którzy postrzegani byli jako sprzymierzeńcy magnatów, bo ściągali dla nich podatki oraz zarządzali folwarkami, karczmami itp.).
W 1649 wojska księcia Jeremiego Wiśniowieckiego (ojca władcy Polski: Michała Korybuta Wiśniowieckiego - 1669 - 1673) zostały otoczone pod Zbarażem.
Król pojechał pomóc Polakom pod Zbarażem, dochodzi do bitwy pod Zborowem i ugody pod Zborowem (między chanem, a królem Polski). Na jej mocy Chmielnicki zostaje hetmanem kozackim.
- II Etap - 1651
W 1651 trwa bitwa pod Beresteczkiem, wygrana przez Polaków. W tym czasie dochodzi do ugody w Białej Cerkwi, gdzie Rejestr Kozacki zmniejszono o połowę.
-III Etap
W 1651 dochodzi do bitwy pod Batokiem. Jest to klęska wojsk koronnych. Wszyscy jeńcy polscy zostają zamordowani.
Wojska kozackie ruszają na Polskę, ale w 1654 ma miejsce Ugoda w Perejasławiu. Kozacy uznali zwierzchność cara (cała lewobrzeżna Ukraina od Beresteczka do Białej Cerkwi została włączona do Rosji.
16 IX 1658 - ugoda w Hadziaczu. Na mocy tej ugody z trzech województw: czernichowskiego, bracławskiego i kijowskiego utworzono Księstwo Ruskie z hetmanem kozackim na czele, a starszyzna kozacka miała zasiadać w senacie. Była to tzw. idea Rzeczpospolitej Trojga Narodów.
Potem jednak kolejny hetman kozacki (J. Chmielnicki) oddaje ponownie Ukrainę carowi.
Sienkiewicz podkreślił, że wojna ta spowodowała, że jeden kraj podzielił się na dwa: Polskę i Ukrainę. Ukraina do dzisiaj czuje do nas żal za tamte wydarzenia.
^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^
HETMANI KOZACCY
- Bohdan Chmielnicki
- Jan Wyhowski
- Juraszko Chmielnicki (syn Bohdana)
Ofiarami powstańców padł kler katolicki, magna ci oraz Żydzi (którzy postrzegani byli jako sprzymierzeńcy magnatów, bo ściągali dla nich podatki oraz zarządzali folwarkami, karczmami itp.).
W 1649 wojska księcia Jeremiego Wiśniowieckiego (ojca władcy Polski: Michała Korybuta Wiśniowieckiego - 1669 - 1673) zostały otoczone pod Zbarażem.
Król pojechał pomóc Polakom pod Zbarażem, dochodzi do bitwy pod Zborowem i ugody pod Zborowem (między chanem, a królem Polski). Na jej mocy Chmielnicki zostaje hetmanem kozackim.
- II Etap - 1651
W 1651 trwa bitwa pod Beresteczkiem, wygrana przez Polaków. W tym czasie dochodzi do ugody w Białej Cerkwi, gdzie Rejestr Kozacki zmniejszono o połowę.
-III Etap
W 1651 dochodzi do bitwy pod Batokiem. Jest to klęska wojsk koronnych. Wszyscy jeńcy polscy zostają zamordowani.
Wojska kozackie ruszają na Polskę, ale w 1654 ma miejsce Ugoda w Perejasławiu. Kozacy uznali zwierzchność cara (cała lewobrzeżna Ukraina od Beresteczka do Białej Cerkwi została włączona do Rosji.
16 IX 1658 - ugoda w Hadziaczu. Na mocy tej ugody z trzech województw: czernichowskiego, bracławskiego i kijowskiego utworzono Księstwo Ruskie z hetmanem kozackim na czele, a starszyzna kozacka miała zasiadać w senacie. Była to tzw. idea Rzeczpospolitej Trojga Narodów.
Potem jednak kolejny hetman kozacki (J. Chmielnicki) oddaje ponownie Ukrainę carowi.
Sienkiewicz podkreślił, że wojna ta spowodowała, że jeden kraj podzielił się na dwa: Polskę i Ukrainę. Ukraina do dzisiaj czuje do nas żal za tamte wydarzenia.
^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^
HETMANI KOZACCY
- Bohdan Chmielnicki
- Jan Wyhowski
- Juraszko Chmielnicki (syn Bohdana)
Subskrybuj:
Posty (Atom)